27 Haziran 1953, İstanbul. Kadıköy Maarif Koleji'nde okurken kazandığı AFS Uluslararası Bursu ile liseyi ABD'de bitirdi; İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. 1974'te 'ömür boyu gelişecek çok türde bir mozaik' projesini oluşturdu. Şiirleri ilk kez Murat Belge tarafından Birikim dergisinde yayınlandı. 12 Eylül döneminde eşi Füsun ve kızları Barış ile dört yıl Suudî Arabistan'da kaldı, Aramco’da İngilizce öğretmenliği yaptı (1982-86).
1991-2014 yıllarında İstanbul Şehir Tiyatrosu dramaturg olarak çalıştı.1996'da Şiir Uzayı Laboratuarı (Poetic Space Lab) oluşumuna öncülük etti. 2007-09 ve 2011-14 yıllarında Dünya Yazarlar Birliği PEN Türkiye Merkezi (PEN Yazarlar Derneği) Başkanı olarak görev yaptı. 2010 Tokyo Kongresi'nde PEN Uluslararası Yönetim Kurulu'na seçildi.
Dünya Şiir Günü önerisi Gülseli İnal, Talât Sait Halman, Mehmet H. Doğan, Şükran Kozalı ve Hakan İşcen’in da yer aldığı Şiir Uzayı Laboratuarı ve ardından 1997'de PEN Türkiye Merkezi tarafından benimsendi. Öneriyi Günersel’in Edinburgh Kongresi’ndeki sunumu üzerine benimseyen Uluslararası PEN konuyu UNESCO’ya sundu; böylece 21 Mart Dünya Şiir Günü oluştu. Günersel 2005‘ten beri BirGün, 2013’ten beri Sampsonia Way köşe yazarı.
ABD'de yayınlanan World Literature Today (Günümüz Dünya Edebiyatı) dergisinin Ocak-Şubat 2011 sayısında Günersel ile kapsamlı bir röportaj yer aldı.
Ödüller:
- Rosetta World Literatura Onur Ödülü (2016)
- Rotary Tiyatro Onur Ödülü (2016)
- 10. Ethos Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali Onur Ödülü (2016)
- İsmet Küntay En İyi Dramaturg Ödülü (2011)
- Kristal Martı ödülü (Kadıköy Maarif Koleji ile Anadolu Lisesi'nden Yetişenler Derneği)
Röportajlardan:
* CRI (Çin Uluslararası Radyosu) İstanbul – 2019 baharı:
* "Tiyatro Yoğunlaştırılmış Hayattır"
* Onbironsekiz’de, 2019 ortası:
Gezegenimizin çeşitli yerlerinden aydınların imzaladığı Dünya Uygarlığı Projesi Bildirgesi 16 Ağustos 2013 (Y.S. –Yazıyı icattan Sonra 6013) Sampsonia Way internet dergisinde duyuruldu. (www.sampsoniaway.org)
Hayatın zenginleşmesine milyarlarca insan katkıda bulunmuştur ve bir fikrin boşluktan doğuverme anlamında tamamen orijinal olduğunu söylemek zordur. Bazen çeşitli düşünce atomları belirli enerjilerle birleşip verime yol açar. Dünya Uygarlığı Projesi bu tür bir adımdır ve olumlu zincirleme reaksiyonlara (ya da etkileşimlere) yol açması umulur.
Bekle gör mü? Hayır. Yap gör.
Bildirgedeki temel yaklaşımı paylaşıyorsanız kendinizi Gelişen Dünya Uygarlığı (Earth Civilization in Progress) denen açık uçlu ve zenginleştirici sürecin parçası sayabilirsiniz.
Katkılar katkılara yol açsın.
Tarık Günersel
tgunersel@gmail.com
Sevgili Dünyalılar,
Biz aşağıda imzası olanlar bir Dünya Uygarlığı oluşmasına katkıda bulunmak üzere birlikte yolculuğa karar vermiş bulunuyoruz. Dünya Uygarlığı’nın köklerinden bazıları zaten var: İnsanlığın zengin çok-kültürlü mirası, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Birleşmiş Milletler ile bağlantılı örgütler –UNESCO, UNICEF ve ILO- ile dünya yazarlarını buluşturan Uluslararası PEN Kulüpleri Federasyonu, Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH), Uluslararası Af Örgütü, Greenpeace, Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Uluslararası Tiyatro Enstitüsü (ITI)... –üniversiteler, kültür kurumları, ağlar ve Wikipedia gibi oluşumlar ile duyarlı bireyler ve duyarlı medya... (Gerçekten çok kısa ve yetersiz bir döküm.)
2014’ün 22 Nisan Dünya Günü’ne (gezegenimizin sembolik doğum gününe) kadar ilk adımlar konusunda yoğunlaşmak niyetindeyiz. Dünya Uygarlığının gerekli bir bileşeni olarak laik ve demokratik bir dünya inşa edilebilir.
Bu bildirge aynı zamanda size, bütün duyarlı dünyalılara ve kurumlara bir davettir. Katkıda bulunan bireyler olarak “sonucu” görmeyebiliriz, ama her adım kendi başına bir sonuçtur ve daha çok ilerlemeyi teşvik eder. Dünya Uygarlığı hiçbir zaman tamamlandığı iddia edilebilecek bir şey olmayıp bir süreçtir, gelişme halinde bir eserdir. Bu görev (ya da benimsenen sorumluluk) yalnızca yüzlerce değil, milyonlarca hatta milyarlarca insanın katkılarını gerektirir.
Hayatın sert ve acı gerçeklerinden habersiz değiliz: Ciddi eşitsizlikler, çocuk istismarı, kadınlara kötü muamele, çeşitli özgürlüklerden mahrumiyet, korkunç adalet sistemleri, despotluk, ırkçılık, sömürü, kâr uğruna savaşlara yol açmak... Tersine: O tür gerçekleri yalnız görmek ve dile getirmekle yetinmeyen, o sorunlarla ilgili bir şeyler de yapan insanlar arasındayız. “Gelişen Dünya Uygarlığı” (Earth Civilization in Progress) fikrimiz bugünkü hayatın sert gerçekleri, sorumluluk ve umut ile organik bağlantı halindedir.
Çeşitli gruplar ve zihniyetlerin farklı –ve bazen çatışan- tarih yazımları var. Sorunlar insan hakları, demokrasi değerleri ve doğa ile ahenkli bir gelecek ve barış uğruna yeniden değerlendirilebilir. İnsanlar sürekli geliştirilecek bir ortak payda oluşturma yönünde güç birliği yapabilir. Tarih modası geçmiş inançlarla doludur. Varsayımlarımızı gözden geçirmeye açıklık paylaştığımız ortak değerler arasında.
Böylece başlıyoruz, adım attıkça gelişecek bir yolda sizinle buluşmak umuduyla. İlk imzacılar olarak bizimle bağlantılı ülke adları sınırlarımızı ya da nerede yaşadığımızı değil, yalnızca gezegenimizde seçmediğimiz (ama anlamsız olmayan) kökenleri belirtmektedir. Bütün alanlardaki bütün katkıları kucaklama yönündeki neşeli hamlemizle, açık grubumuzun daha çok etkileşimle verime yol açacak şekilde genişleyeceğine güveniyoruz.
İyimserlikle. Geleceğin otomatikman daha iyi olacağı anlamında değil, bir şeyler yaparsak daha iyi olabileceği anlamında.
Selman Ada (Besteci, Orkestra Şefi, Piyanist – Türkiye)
Alexandros Adamopoulos (Yazar, Çevirmen – Yunanistan)
Ekbal Baraka (Yazar, PEN Kadın Yazarlar Komitesi Uluslararası Başkanı – Mısır)
Beverly Barbey (Müzisyen, Çevirmen –İngiltere/Fransa)
Teresa Cadete (Yazar, Portekiz PEN Merkezi Başkanı)
Antonio Della Rocca (Romancı, Dünya Yazarlar Birliği PEN Uluslararası Yönetim Kurulu Üyesi – İtalya)
Ferida Durakovic (Şair, Bosna-Hersek PEN Merkezi Müdürü)
Adalet Barış Günersel (Eğitim Psikoloğu, Dr, Yazar – Türkiye)
Tarık Günersel (Yazar, Projeyi başlatan - Türkiye)
Katica Kulavkova (Yazar, Edebiyat Kuramı Profesörü, PEN Uluslararası Başkan Yardımcısı, Makedonya)
Mohamed Magani (Yazar, Akademisyen, PEN Uluslararası YK önceki üyesi – Cezayir)
Vida Ognjenovic (Piyesçi, PEN Uluslararası Başkan Yardımcısı – Sırbistan)
Zeyba Rahman (Yazar – Hindistan)
Judih Rodriguez (Şair, Melbourne PEN – Avustralya)
Eugene Schoulgin (Romancı, PEN Uluslararası Baikan Yardımcısı – Norveç)
Racine Senghor (Şair, Eleştirmen – Senegal)
Bina Shah (Yazar, Sampsonia Way köşe yazarı – Pakistan)
Hori Takeaki (Yazar, PEN Uluslararası Genel Sekreteri – Japonya)
Selim Temo (Yazar, Dr, Kürt Şiiri Antolojisti – Türkiye)
David Walsh (Opera Rejisörü, Eğitimci – Kanada)
Nelson Wattie (Şair, Çevirmen, Edebiyat Tarihçisi – Yeni Zelanda)
Sholeh Wolpe (Şair – İran)
Yang Lian (Şair, PEN Uluslararası YK üyesi – Çin)
11 Ağustos 2013 / Y.S. (Yazıyı icattan Sonra) 6013
Not: Bu bağlamda Sampsonia Way dergisinin Fearless Ink sütununda T.Günersel’in Earth Civilization Project (ECP), Year XIV6013 ve Earth Civilization Manifesto yazılarına bakılabilir:www.sampsoniaway.org